واکاوی نقش رسانه‌های اجتماعی در سازمان‌های دانش‌بنیان: تعاریف، کارکردها و الگوهای مفهومی

در عصر دانش و اطلاعات، سازمان‌های دانش‌بنیان در هر کشوری نقش مؤثری در توسعه آن کشور برعهده دارند. برخی وجوه متمایز این قبیل سازمان‌ها با دیگر سازمان‌های مرسوم؛ نظیر استقلال و خودمختاری بالا، وجود کارکنان دانشی، کم‌رنگ بودن سلسله مراتب سازمانی، انطباق‌پذیری بالای سازمان، ارائه خدمات ویژه به مشتری، عدم تقارن از لحاظ قدرت و ارتباطات و نیاز بالا به تسهیم دانش، باعث شده تا مدیریت و ماهیت کار در این سازمان‌ها متفاوت باشد. از سوی دیگر، رسانه‌های اجتماعی شیوه‌های ارتباط، تعامل و مشارکت افراد را برای همیشه دگرگون کرده‌اند و در نهایت روابط آن‌ها را سمت‌وسو می‌دهند. قابلیت‌های رسانه‌های اجتماعی همچون نوظهوری، ماندگاری، شفافیت، تجمیع، مشارکت و استقلال با ابعاد و فرایندهای اصلی سازمان دانش‌بنیان همخوانی داشته و آن را از طریق مؤلفه‌هایی همچون روابط، هویت، به اشتراک‌گذاری، حضور، شهرت، گروه‌ها و گفت‌وگو تحت‌تأثیر جدی قرار می‌دهد. در این نوشتار تلاش شده است تا از طریق مطالعه اسنادی، ابعاد گوناگون این قابلیت‌ها و تـأثیر رسانه‌های اجتماعی بر سازمان‌های دانش‌بنیان در آثار مرتبط واکاوی شود. این مطالعه، با مرور تعاریف، کارکردها و الگوهای مختلف در هر دو حوزه سازمان‌های دانش‌بنیان و رسانه‌های اجتماعی، به بررسی این توانایی‌ها می‌پردازد و در نهایت با ارائه الگویی مفهومی در اسناد مورد مطالعه درباره «تأثیر رسانه اجتماعی بر ایجاد ارزش افزوده در سازمان‌های دانش‌بنیان» ابعاد گوناگون این تأثیرات را مشخص می‌کند. در پایان، پیشنهادها و راهبردهایی برای استفاده بهینه از این ابزار کارامد در سازمان‌های دانش‌بنیان ارائه شده است.